Interview Carice van Houten: 'Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien.' (2024)

Zo kil als haar personage Melisandre in Game of Thrones, zo warm en verliefd is de nieuwe Carice van Houten. Afgelopen jaar leefde Carice van Houten in de luwte. Ze werd moeder van een roomsoes van een zoon en verloor kort daarvoor haar dierbare vader. Aan Wilfried de Jong vertelt ze over liefde, luiheid en verlies: 'Ik heb nog tegen hem gezegd dat alles goed was met de baby. Drie kwartier later was mijn vader dood.'

Openhartig interview Carice van Houten

Er ligt een halfnaakte man op bed, aan handen en voeten vastgebonden. Gulzig kijkt hij naar de ontblote vrouw vlak boven hem. Hij grijnst: wie kan zeggen met priesteres Melisandre de liefde te bedrijven? Met een pincet trekt ze iets glibberigs uit een potje. Een kronkelende bloedzuiger. Ze laat het beestje op zijn borst neerdalen; het hecht zich meteen aan de huid. Een tweede bloedzuiger zoekt zijn weg op de mannenbuik. De man schreeuwt en probeert los te komen. Tevergeefs. Een volgende bloedzuiger kruipt al in zijn kruis. En weg is de filmcamera. Het einde van weer zo'n huiveringwekkende scène uit de serie Game of Thrones. Het afgelopen jaar heeft actrice Carice van Houten de lange, rode pruik van Melisandre maar weinig op haar hoofd gehad. Werk kwam op het tweede plan in dit veelbewogen jaar; Carice kreeg een kind en haar vader overleed.

Dit interview verscheen eerder in Bazaars novembernummer 2017.

We zitten op een hotelterras in hartje Amsterdam. Carice hangt ontspannen in de kussens van een tweezitsbank. Het afgelopen jaar heeft ze maar een handvol draaidagen gehad. Haar in augustus 2016 geboren zoontje Monte neemt veel tijd in beslag. 'Ik ben nooit iemand geweest die veel zin had in werk. Als een draaidag niet doorgaat, denk ik vaak: heerlijk. In deze periode mis ik het kabaal van zo'n filmset niet, hooguit de rollercoaster waarin je zit tussen het horen van 'actie' en 'stop'. De momenten van spelen zijn verslavend. Maar nu is dat leven even ver weg. Als ik met de kinderwagen loop en een affiche met Leonardo DiCaprio erop zie, denk ik: o ja, met hem heb ik nog scènes gespeeld. Het vervliegt, het is niks. Waar gaat al dat werk nou echt over?'

Is filmen nog wel leuk, vraag ik. 'Medium.' Is ze nu een ambitieuzere moeder dan actrice? 'Op dit moment wel, ja. En ik ben van mezelf ook nog eens lui. Ik hang niet iedere avond met mijn Amerikaanse agent aan de lijn. Als ik die één keer in het halfjaar spreek, is het veel. Nou, dan ben je niet ambitieus. Slagen in Hollywood zegt me niet zo veel. Ik ken het daar wel, het exotische is er een beetje af. Maar goed, nu heb ik een grote bek, misschien roep ik over een paar maanden: 'Waarom word ik niet meer gebeld voor een film?' Zou best kunnen. Je moet Carice van Houten ook niet té serieus nemen, haha!'

De ober zet een flesje ginger ale op de lage tafel, naast een half opgegeten clubsandwich. Een paar avonden heb ik me verloren in het kijken naar scènes met Melisandre. Carice vertolkt de priesteres ijzig en mysterieus. De bloedzuigerscène was mijn favoriet. Spannend. Sexy. En stoer. 'Het is een van die epische scènes. Ik stond daar gedeeltelijk naakt op de set, ook niet per se leuk.'

Interview Carice van Houten: 'Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien.' (1)

Wacht even. Gedeeltelijk naakt? Ik zag borsten, billen. Die wereldvreemde blik in de ogen van Carice. 'Was ik helemaal naakt? O ja, je hebt nog gelijk ook. Whatever, iedereen heeft het nog over die scène. Game of Thrones is pure fantasie. Het leuke is: ik speel een personage dat geen zak met mezelf te maken heeft. In mijn Nederlandse filmrollen kan ik meer balanceren tussen drama en comedy en put ik uit eigen ervaringen, maar hier kom ik niet weg met een leuke knipoog. In Game of Thrones heb ik al een monster gebaard en zelfs een meisje levend op de brandstapel gegooid. Het arme kind.'

Melisandre voelt zich aangetrokken tot vuur. Ze ziet van alles in vlammen, al zit ze er ook weleens naast. 'Death by fire is the purest death,' beweert ze. 'Ik snap het wel, die combinatie van dood en vuur. Bij de crematie van mijn vader hebben we zijn lichaam zelf in de oven geschoven, dat mocht, en het was heel bijzonder. Heeft hij het in ieder geval lekker warm, dacht ik toen. Vroeger zag ik begraven als iets romantisch, maar als je zo'n kist in dat koude, natte gat ziet liggen en iedereen loopt weg... vreselijk. In de periode dat mijn vader zich nog onsterfelijk waande, riep hij altijd dat we bij zijn dood iets van Laurel en Hardy moesten draaien. Dus hebben we in de aula zijn lievelingsfilm Country Hospital geprojecteerd en met z'n twaalven zitten kijken.'

Een injectie liefde

De rol van Melisandre zit haar nu als gegoten, op de allereerste opnamedag was dat nog anders. Carice moest 's nachts draaien in Noord-Ierland: op het strand moest ze een leger toespreken. 'Ik moest in het Engels echt heersen over een groep soldaten. Kan ik dit wel, dacht ik, zo'n speech geven tegenover zo veel mensen? Stond ik daar te schreeuwen met dat stemmetje van me. Het ging uiteindelijk goed, maar ik vond het moeilijk. Ik ben beter in het spelen van neuroses, angsten, onzekerheid.'

Twijfel is tweede natuur bij Carice van Houten; de hele dag gonzen tegenstrijdige stemmen in haar hoofd. Je durft het wel, je durft het niet. Je kan het wel, je kan het niet. Aan de ene kant, aan de andere kant. Het dualistische karakter zit haar in de weg, zelfs na succes - ze won al vijf Gouden Kalveren - duikt ze liever weg. 'Ik wil ergens bij horen, maar ook alleen zijn. Daarom zit ik zo graag in hotellobby's: er gebeurt van alles om je heen, maar je hoeft met niemand iets. Ik ben een beschouwend figuur. Observeren vind ik lekker. Zelf in de belangstelling staan is fijn, maar mij op een voetstuk plaatsen moet je echt niet doen, daar word ik doodongelukkig van. Ik ben overgevoelig. Een verlatingsangstje, een stoornisje; ben ik al lang mee bezig met een therapeut. Ik kom niet uit een standaardgezin, mijn ouders zijn gescheiden. Ik zocht de aandacht die ik als kind weleens ontbeerde ergens anders, op het toneel.

'Mijn moeder leeft nog. Zij snapt mij volkomen en is - net als ik - een vat vol tegenstrijdigheden'

Mijn vader was heel lief, maar hij was vroeger nog niet helemaal klaar voor kinderen. En ook niet altijd nuchter, op zijn zachtst gezegd. Hij was een wonderlijke man, grumpy, grappig, een lopende encyclopedie op het gebied van zwijgende films en klassieke muziek. Ik keek enorm op tegen mijn vader. Hij was een overgevoelige rebel, ik lijk op hem. Mijn ouders hebben me principeloos opgevoed, maar mijn vader was intussen wel van de smaakpolitie. 'Als je ooit met een plaat van Lee Towers thuiskomt, kijk ik je nooit meer aan,' zei hij. Toen was ik acht jaar, hè? Mijn moeder leeft nog. Zij snapt mij volkomen en is - net als ik - een vat vol tegenstrijdigheden. Dat dromerige heb ik van haar; ze steekt de straat over zonder op te kijken en is alleen maar geïnteresseerd in menselijke verhoudingen. Bij al het aardse haakt ze af.'

Haar ogen dwalen af, Carice probeert zichzelf te verklaren en komt er niet helemaal uit. 'Bij De Wereld Draait Door zat ik met Halina Reijn. Ik zei op een gegeven moment dat wij elkaar vinden in existentiële eenzaamheid. Dat bleek veel te ingewikkeld voor zo'n paar minuten televisie, maar juist dát onthouden mensen dan. Ik kreeg de hele wereld over me heen; Carice van Houten die ineens heel moeilijk en intellectueel doet.' Ze schuift naar voren op het bankje, de stem wat luider: 'Weet je wat? Krijg allemaal de dikke schijt of het non-stoplaxeren, ja!'

'Het krijgen van een kind leert me meer over mezelf dan welke therapie dan ook'

Carice pakt haar mobieltje, ziet dat ze per ongeluk een afspraak is vergeten, belt op met excuses en begint na het telefoontje met haar vingers over het beeldschermpje te glijden. 'Hier is mijn zoontje. Monte. Een jongetje, met blond haar en opengesperde ogen met hetzelfde blauw in de irissen als zijn moeder, kijkt vragend de wereld in. 'Wat een ventje, hè? Ik ben zo verliefd op hem. Ik zie alleen maar zachtheid. Roomsoesje. De hormonen speelden op en ja, ik was aan de leeftijd. Een man en een kind, het is me gewoon overkomen. Het krijgen van een kind leert me meer over mezelf dan welke therapie dan ook. Ik bel altijd een enorme over-denker. Ik analyseer alles tot op het bot om maar grip te krijgen, maar dat is lang niet altijd goed. Mijn hoofd zit me vaak in de weg, terwijl: soms is iets gewoon zo.

'Het moederschap heeft mij een natuurlijke motor gegeven'

Wanneer het gordijn in het theater opengaat of wanneer ik 'actie' hoor op een filmset, word ik geïnjecteerd met adrenaline. Uit mezelf lukte me dat nooit. Nu zet mijn zoon iedere dag de motor aan en gá ik gewoon. Ik word wakker, hij huilt en ik pak meteen die tiet. Door hem hoef ik niet over mezelf na te denken en ik krijg ook nog eens een injectie liefde waar je u tegen zegt. Een onvoorwaardelijk gevoel. Daarom vind ik het ook zo moeilijk om te stoppen met borstvoeding. Vanwege die connectie, dat oogcontact tussen mijn zoontje en mij, dat is gewoon drugs. Het moederschap heeft mij een natuurlijke motor gegeven. Triomfantelijk naar mij: 'Zo, hoorde je dat van die motor? We hebben de kop van dit interview!'

Carice prikt zonder te eten in de clubsandwich die half instort. Er valt een stukje op de grond, naast haar slippers. Ik zie dat ze aan beide voeten maar vier van de vijf nagels haastig rood heeft gelakt. Dat is stil verzet tegen hoe het eigenlijk hoort, denk ik. Ze pakt de menukaart en brengt hem naar haar neus: 'Ik moet overal aan ruiken.' Ze legt hem terug op tafel en vertelt over haar bizarre week in april vorig jaar.

Interview Carice van Houten: 'Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien.' (3)

'Het was alsof de tijd stilstond, zo dicht waren leven en dood bij elkaar. Mijn vader had al tweeënhalf jaar kanker. Het ging heel slecht, hij had nog maar een paar dagen te leven en lag onder de morfine in het VU-ziekenhuis in Amsterdam. Mijn vader is geboren met een gaatje in zijn hart. Hij kreeg als kind steeds te horen dat hij niet oud zou worden, hooguit drie jaar, dan weer acht jaar, en zo maar door. Hij kreeg steeds meer reservetijd, zeg maar, en dat heeft zijn karakter bepaald, denk ik.

Toevalligerwijs moest ik in hetzelfde ziekenhuis een twintigwekenecho laten doen vanwege de aangeboren afwijking aan mijn vaders hart. Terwijl hij daar lag te sterven, liep ik samen met mijn zus naar het 'levende' gedeelte van het gebouw. Alles was in orde, het hartje klopte perfect. Ik huilen, mijn zus huilen, de vrouw van de echo tranen in haar ogen. Ik was zo gelukkig en tegelijkertijd zo verdrietig. We liepen terug naar mijn vader, ik heb hem nog gezegd dat alles goed was met de baby. Drie kwartier later was hij dood. Het was bizar. Mijn kind zal zijn opa nooit ontmoeten.' Ze neemt een hap en zegt na het doorslikken. 'Ik heb nog niet zo veel gewerkt sinds mijn vader dood is. Hoe langer hij er niet is, hoe abstracter ik het vind. Hij mag nou wel weer terugkomen.'

Antifeministisch

Vorig jaar werd Carice veertig. Ik kijk naar het slanke lijf, naar haar gezicht. Je zou het haar niet geven, maar dat is een te makkelijk compliment. Veertig. Dat hatelijke cijfer 'vier' zit in haar leeftijd. 'Dat interesseert me geen hol. Echt niet. Die leeftijd doet me niks. Ja, natuurlijk zie ik de lichamelijke nadelen van het moederschap. Ik had een heftige zwangerschap en een bevalling via een keizersnee. Dat viel allemaal tegen. Mijn lichaam is niet meer wat het was, het is een ingewikkelde fase. Ik durf niet te zeggen of ik nog helemaal bloot een scène ga spelen.

'Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien'

Het was altijd makkelijk praten voor mij, met zo'n jong lijf. Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien, met rimpels en al. Maar goed, dan zie ik nu mijn blubberbuik - die one-pack - met zo'n mooie streep erdoor. Nou ja, ik ga toch nooit meer in bikini, haha. Of ik bloot speel hangt vooral van de rol af, al weet ik niet hoe ik er over tien jaar tegenover sta. Ach, schoonheid wordt wel relatief. Mijn borsten zijn er niet mooier op geworden door die voeding en hij kan er goed in bijten, maar op dit moment denk ik: whatever. Het stoppen met borstvoeding is het begin van het loslaten van je kind, letterlijk. Eerlijk gezegd is dat moeilijk voor me en dat had ik nooit van mezelf gedacht.'

Interview Carice van Houten: 'Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien.' (4)

Op de set van Brimstone - een film van een van haar lievelingsregisseurs Martin Koolhoven - ontmoette Carice de Australische acteur Guy Pearce. Ze worden verliefd en zijn een stel. Pearce is geen man die iedere ochtend met boterhammen in een aktetas naar zijn werk gaat en 's avonds weer aanschuift. 'Dat is ook niets voor mij. Hij is in zijn leven als acteur veel onderweg. We kennen elkaar nog niet zo lang. We wonen niet samen. Iedereen die mij hier ziet, denkt dat ik maar heel even in Nederland ben, maar ik heb hier gewoon mijn huis in Amsterdam en Guy woont in Australië. We zien elkaar zo veel mogelijk, maar hebben een heel ingewikkeld patroon van leven; we werken los van elkaar, onregelmatig, in verschillende landen. Het is logistiek een ingewikkelde puzzel die ook steeds verschuift. Nou ja, never a dull moment.'

'Kennelijk lever ik een gevecht met de liefde'

Heel even steekt de twijfelende Carice de kop op: 'Zou het op de wereld niet eenvoudiger zijn geweest - o, dit wordt een heel gevaarlijke uitspraak en heel antifeministisch ook - als het ouderwetse 'mannetje-vrouwtje' was gebleven, dat heel basale gevoel van de man die overdag gaat jagen?' Bedoel je dat de wereld te ingewikkeld voor je is? 'De liefde vind ik ingewikkeld, dat wel. Het gevaar dat je je aan iemand uitlevert. Aan de andere kant - daar kom ik weer: als je van elkaar houdt, hoe moeilijk kan het dan nog zijn? Ik wil gewoon dat dit lukt. Kennelijk lever ik een gevecht met de liefde. Ingewikkeld. Ik moet hier nog flink aan sleutelen. Een romantisch sprookje moet toch kunnen? God, wat een domme uitspraak weer!'

Tegenstrijdige tobber

Of hij de resten van de clubsandwich kan meenemen, vraagt de ober. En of we nog iets willen drinken? Met mijn voet duw ik een gevallen broodkorst onder de tafel. Twee volle flesjes ginger ale zijn in aantocht. 'Misschien heb ik te lang in de mist gezeten en moet ik weer meer aan mezelf en mijn werk gaan denken,' zegt ze. 'Ik merk dat de dagen op elkaar gaan lijken als je een kind hebt. Naar de sportschool? Ik heb mazzel, ik kan alles eten en drinken en mijn gewicht blijft constant. Een luie donder ben ik. Ik ben gevoed door de komst van Monte, maar mijn artistieke bron is een beetje opgedroogd. Als ik een script lees en mag casten, kom ik weleens bij de laatste drie en dan krijg ik toch die rol niet. Vanwege mijn accent, belangen van agenten in de filmwereld, geld. Dan komt dat rebelse van mijn vader boven: hoezo moet ik accentloos praten? Spelen is toch universeel, moet ik ineens als een Amerikaanse klinken? Bullshit.'

Wat voor werk lonkt nog? 'Ik zou ooit wel weer toneel willen doen, de rol van Martha spelen in Who's Afraid of Virginia Wolf. En op filmgebied zou ik in het buitenland die dramatische, emotionele kant in mijn spel willen laten zien, zoals hier in De gelukkige huisvrouw of Komt een vrouw bij de dokter. Ik ben een intuïtieve speler, geen method actor die echte boodschappen in zijn tas wil als hij speelt dat hij moet winkelen. Van die school ben ik niet. Gooi er maar gewoon vier bakstenen in.'

Interview Carice van Houten: 'Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien.' (5)

Doordat ze het afgelopen jaar minder in de schijnwerpers stond, kan Carice meer genieten van gewone dingen. 'Door mijn kind sta ik weer met beide benen op de grond. Was ook wel nodig. Ik kan namelijk op grote voet leven en dan gaat het leven te makkelijk. Leeg wordt het daarvan. Je kunt gerust zeggen dat ik een kooptic heb. Volle tassen bij de kassa, de pinpas erdoorheen, dan ben ik on top of the world. Maar ik kan mezelf niet langer voor de gek houden, het werkt niet meer. En nu zal ik vast voor snob versleten worden, maar als je zo veel hebt, op veel gebieden, ga je soms verlangen naar iets wat je niet kunt kopen, iets waar je vroeger heel lang voor moest sparen. Als ik na een dagje winkelen in een grote stad in een taxi op de achterbank zit met al die tassen - toch weer teveel shit gekocht - en ik hoor de chauffeur praten over wat hij niet heeft, vind ik het oprecht een misselijkmakende situatie. Ik voel de oneerlijkheid van het leven, ik heb bezit té belangrijk gemaakt. Dan hoor ik mijn vader tegen me praten: 'Carice, waarom ga je niet naar dat museum in die stad?' Mijn vader werd gelukkig als hij in Moskou in een ranzig bibliotheekje ene partituur onder het stof vandaan trok en die muziek later kon laten opvoeren. Dat passionele heeft hij me meegegeven, het zit in me en toch leef ik er niet altijd naar.' Ze valt stil. Haar ogen worden vochtig zonder dat er een traan vloeit.

'Begrijp me goed, ik huil niet alleen omdat ik hem mis; het gaat me ook om dat waar mijn vader voor stond: de liefde voor de kunst, het leergierige, het nieuwsgierige. Het draaide bij hem niet om geld en spullen. Hij had alleen maar respect voor mensen met kennis. Of met een sarcastisch gevoel voor humor. Ik wil weer meer in zijn geest gaan leven. Nou, het vuil is boven voor onze lezertjes.' Er klinkt een harde, bevrijdende lach over het terras. Ze zegt dat ze zonder humor een 'heel rare figuur' was geweest. 'Ik ben tegenstrijdig ja, een tobber ook, maar ik kan ook heel goed relativeren, denken en slapen. Morgen is weer een nieuwe dag.'

Interview Carice van Houten: 'Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien.' (6)

We staan op en lopen naar binnen voor de rekening. Vier flesjes ginger ale en een clubsandwich. Ze kijkt op haar mobieltje en tikt snel nog een appje. Bij het afscheid kijken haar grote ogen me aan. Er rolt nog één spottend zinnetje over haar lippen: 'Ik geef het je te doen hoor, om Carice te zijn.'

Dit interview verscheen eerder in Bazaars novembernummer 2017.

Bazaars Favorieten

Interview Carice van Houten: 'Met mijn grote bek was ik een soort ambassadeur voor actrices: je moest het verval laten zien.' (2024)

References

Top Articles
Latest Posts
Recommended Articles
Article information

Author: Sen. Emmett Berge

Last Updated:

Views: 5930

Rating: 5 / 5 (80 voted)

Reviews: 87% of readers found this page helpful

Author information

Name: Sen. Emmett Berge

Birthday: 1993-06-17

Address: 787 Elvis Divide, Port Brice, OH 24507-6802

Phone: +9779049645255

Job: Senior Healthcare Specialist

Hobby: Cycling, Model building, Kitesurfing, Origami, Lapidary, Dance, Basketball

Introduction: My name is Sen. Emmett Berge, I am a funny, vast, charming, courageous, enthusiastic, jolly, famous person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.